EEN GOUDEN TOEKOMST VOOR HET SS MAASDAM IN 1968
Rondneuzen in oude kranten of bladen is een leuke bezigheid. Een opmerkelijk verhaal over de Maasdam van 1952
Voor het artikel, dubbelklik op "lees meer" of "hier"
Voor informatie of aanvullingen:
Bijgewerkt 5-1-2025
Foto: Maasdam in Sydney 1967 (foto bijgewerkt Reinier van de Wetering)
Rondneuzen in oude kranten of bladen is een leuke bezigheid. Zeker als er interessante artikelen over de scheepvaart in staan. Het periodiek “Samenspel” was vroeger het personeelsblad van de Holland-Amerika lijn. Maar er was nog een blad van de Holland-Amerika Lijn wat periodiek uitkwam: “Holland-Amerika Lijn Nieuws”. Dit was een blad voor relaties van de Holland-Amerika Lijn en kwam met enige regelmaat uit. Tot 1968 was er een Nederlandse, Engelse, Franse en Duitse versie. In 1968 veranderde dat en bleef er een Nederlandse en een International versie over. De laatste uiteraard in de Engelse taal. In de uitgave van april 1968 stond het volgende aangekondigd: “Holland-Amerika Lijn Nieuws” verjongd en vergroot. Een artikel over het ss Maasdam viel gelijk op. “Maasdam vaart deze winter zon tegemoet”. Er waren nogal wat plannen met het schip.
Waarom de Maasdam mij meteen opviel waren eigenlijk twee dingen. In 1954 zat mijn vader als Assistent WTK op deze boot en bracht een ansichtkaart van het schip mee. Dat was het begin van een verzameling die zelfs nu nog steeds doorgroeit. Het andere punt was dat de Maasdam in 1968 verkocht is naar Polen. Eerst kijken we eens naar het artikel. “Na afloop van een wereldreis kwam het schip weer terug in de Atlantische route van West-Europa naar Canada”. De plannen waren om vanaf 11 oktober 1968 tot 28 maart 1969 vanuit Southampton 12 reizen te maken naar de Canarische eilanden en de westkust van Afrika. De zonnige reizen zouden 14 dagen duren en steeds beginnen en eindigen op een vrijdag. Het schip zou van Southampton naar Gibraltar varen. Dan naar Casablanca, Tenerife, Las Palmas en Funchal op Madeira. Na Madeira via Lissabon terug naar Southampton. Er werd bij vermeld dat het schip in alle havens lang zou blijven liggen om de passagiers te laten genieten van de goede dingen van het leven. Omdat het schip vanuit Southampton zou varen zou er een typisch Britse sfeer gecreëerd worden. Er zou zelfs een “Pub” ingericht worden. De maatschappij verwachtte dat er ook belangstelling vanuit andere delen van Europa zou komen. Het artikel werd besloten met de mededeling dat de Maasdam de afgelopen jaren tussen oktober en maart rond de wereld voer via Australië en Nieuw-Zeeland. Dat het anders zou gaan lopen lezen we in Samenspel van juni 1968. Daarin staat het volgende: “Met betrekking tot de omvang van de vloot, kan vandaag worden medegedeeld, dat overeenstemming met Poolse belanghebbende is bereikt over de verkoop van de Maasdam met oplevering in het najaar”. Deze mededeling deed mr J.J. Fokma, destijds voorzitter van de raad van commissarissen tijdens de aandeelhoudersvergadering. Het persbericht wat volgde was als volgt: “De directie van de Holland-Amerika Lijn te Rotterdam heeft besloten het s.s. Maasdam, groot 15.024 B.R.T. te verkopen aan de Poolse rederij Polish Ocean Lines te Gdynia. De Maasdam zal worden overgedragen aan deze Poolse Maatschappij na het einde van haar trans-Atlantische seizoen, waarin het schip in de Canada-dienst van de Holland-Amerika Lijn vaart. Op zondag 29 september a.s. wordt het schip van zijn laatste reis uit Montreal in dienst van de H.A.L. in Rotterdam verwacht.” Daar gaan de mooie plannen om naar de Canarische eilanden te cruisen vanuit Southampton.
foto: voorblad menu tss Stefan Batory (collectie ernst Lohmann)
Het verdere verloop van het schip staat bijvoorbeeld op de Beeldbank van Vereniging de Lijn. Voor wie deze vereniging niet kent, dit is de bloeiende vereniging van oud Holland-Amerika Lijn medewerkers en belangstellenden. Belangstellenden zijn mensen die vaak een cruise hebben gemaakt met de huidige Holland America Line of mensen die vroeger de schepen nog aan de Wilhelminakade hebben zien liggen. Waaronder uiteraard het s.s. Maasdam. Het schip werd na de overdracht in Gdansk verbouwd en kwam op 11 april 1969 weer in de vaart als “Stefan Batory”. Het schip voer vanuit Polen op Canada en deed vele malen Rotterdam aan. De gezagvoerder was veelal de in 2019 overleden Jerzy Pszenny. Op menukaarten uit die tijd staat “Gdynia America Line”.
Foto: Stefan Batory bij Vlissingen (foto G.Monteney)
Stefan Batory was een van oorsprong Transsylvanische vorst die door zijn huwelijk met de vrouwelijke Koning van Polen, Anna Jagiello, op 1 mei 1576 tot Koning van Polen werd gekroond. Hij leefde van 27 september 1533 tot 12 december 1586. Hij ligt begraven in de crypte van de kathedraal van Krakau.
Terwijl het schip op Canada voer. In 1987/1988 maakte het schip een lange afscheidscruise. Het schip waar ik toen op voer als Radio-Officier, de Nedlloyd Napier, lag zaterdag 28 november 1987 in Rio de Janeiro. Het was een lekker zonnetje en ik lag lekker in een luie stoel een boekje te lezen. Ineens kwam er een passagiersschip aanvaren dat op de pier dwars op ons schip kwam te liggen. Het schip was de Stefan Batory, ofwel de Maasdam. Het bekende schip welke ik vele malen in Rotterdam bezocht heb om mijn vader op te halen of weg te brengen. De karakteristieke schoorsteen van de Maasdam, gelijk aan die van het zusterschip Ryndam, was al in Gdansk vervangen tijdens de verbouwing in 1968/1969. Maar het karakter en uiterlijk van de Maasdam zat er nog in.
foto: Stefan Batory in Rio de Janeiro 28 nov 1987 (foto Ernst Lohmann)
Het schip kwam in het weekend van 19 maart 1988 nog eenmaal in Rotterdam. In het Rotterdams Nieuwsblad van 25 maart 1988 werd er aandacht aan besteed door een artikel van Bram Oosterwijk. Na Rotterdam ging het schip nog naar Londen en Kopenhagen alvorens naar Gdynia te varen.
foto: Stefan in Chalkis Griekenland (fotograaf onbekend)
Na deze cruise heeft het nog als logementschip dienstgedaan. De naam werd “Stefan”. In 1991 werd het schip tijdelijk omgedoopt in "La Delicias" voor filmopnamen. Vanaf december 1994 deed ze dienst als hotelschip voor vluchtelingen in Oslo, maar in 1996 werd het schip na beschadiging opgelegd in Chalkis in Griekenland. Op 22 maart 2000 is de oude "Maasdam" aangekomen te Aliaga in Turkije om vervolgens gesloopt te worden. Kortom, het is dus zeker de moeite waard en zeer interessant om eens rond te struinen in de oude periodieken van de Holland-Amerika Lijn. Ook die staan allemaal op de Beeldbank van Vereniging de Lijn.
foto: sloop van het schip in Aliaga (Turkije), ex-Maasdam, ex-Stefan Batory, ex-La Delicias, ex-Stefan