foto: Voorzitter Wouter Heijveld van vereniging De lijn met de toespraak

De herdenkingen voor de slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog worden altijd gehouden op 4 mei gevolgd door Bevrijdingsdag op 5 mei. Alleen vielen deze dagen dit jaar, dus in 2025, op een zondag respectievelijk op een maandag. Ooit is er besloten dat deze twee dagen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Ook als dit betekent dat de herdenkingen op zondag vallen. Herdenkingen zijn tenslotte geen feestelijke gebeurtenissen, maar momenten waarop we stilstaan bij degene die gesneuveld zijn voor onze vrijheid. De Koopvaardij was een belangrijke factor bij de bevrijding van ons land.

Voor het vervolg op dit artikel en meer foto's, dubbelklik op "lees meer"

For English doubleclick on the header

Bijgewerkt: 10 mei 2025

foto: Ton Wesseling en Gideon Guggenheim van het ss Rotterdam en Sibrand Hassing van de Holland America Line

foto: zeekadetten van korps Rotterdam

Het niet terugkomen van opvarenden heeft na de oorlog diepe sporen nagelaten bij de nabestaanden. Zeker ook de onzekerheid na 5 mei 1945. Wie is er nog in leven en wie is omgekomen? Zeker ook in mijn familie waar mijn ene opa wel en de andere niet terugkwam. Dat laatste werd pas na maanden bekend. Dat betekende maanden van onzekerheid. Zeker als er in je omgeving wel mensen terugkwamen van 5 jaar verschrikking op zee. Vandaar dat het belangrijk is te blijven herdenken. Voor alle slachtoffers bij de Koopvaardij is er traditioneel ’s morgens de herdenking bij de Boeg in Rotterdam. Om 13.00 volgde ook dit jaar de herdenking bij het Holland-Amerika Lijn monument nabij het ss Rotterdam op Katendrecht. Bij de plaquettes met de namen van de 264 slachtoffers werkzaam bij de Holland-Amerika Lijn. Het monument bestaat uit 6 metalen rechthoeken waarop de gedenkplaten zijn aangebracht. Op de voorzijde is op vijf rechthoeken een tekst aangebracht: 1940 – in memoriam – 1940 – in memoriam – 1940. Vereniging de Lijn heeft indertijd het initiatief genomen voor de oprichting van het monument wat op 4 november in 2010 door Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam is onthuld. Vereniging de Lijn is een vereniging van oud-Holland-Amerika Lijn medewerkers en belangstellenden.

foto: belangstellend publiek

Foto: Trompetist Duncan Scheenloop

Wouter Heijveld, voorzitter van vereniging De Lijn hield een toespraak, waarbij ook hij memoreerde aan de belangrijkheid van de Koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog. Mede dankzij de Koopvaardij leven we nu 80 jaar in vrijheid. Niet alleen de omgekomen zeevarenden waren slachtoffer. Ook degene die wel terugkwam zat vol trauma’s. Konden ze na de oorlog wel echt in vrijheid leven? Een stuurman die vijf jaar lang op de brug in het donker had staan turen, werd na de oorlog gewoon afgekeurd voor slechte ogen, waarna hij een ander beroep moest kiezen. Dat was als dank voor het ondergane leed. De onvrijheid begon voor onze toenmalige zeelieden, ook voor de opvarenden van de HAL-schepen, al in september 1939. Acht maanden voordat Nederland kennismaakte met de bezetting en de onvrijheid. Het dreigende oorlogsgeweld veranderde het leven aan boord: sloepen hingen vanaf die tijd buiten boord. De buitenverlichting en de navigatieverlichting werden gedoofd. Er kwamen stapels zandzakken rondom de brug te liggen, poorten bleven gesloten en werden geblindeerd. In het schip moesten alle deuren te allen tijde gesloten blijven. De vaarplicht werd ingevoerd. De onvrije Nederlandse bemanningen kwamen in dienst van de “Shipping” in Londen, zoals “the Netherlands Shipping and Trade Committee” kortweg werd genoemd. De Shipping bepaalde alles, ook op welk schip de zeelieden moesten varen.

foto: Ton Wesseling en Gideon Guggenheim van het ss Rotterdam

Voor de generaties van nu is leven in vrijheid een vanzelfsprekendheid geworden. We kunnen in Nederland in alle redelijkheid nog steeds zelf beslissen wat we doen en waar we gaan en staan. Ook in deze roerige wereld. Wie staat er nu nog allemaal bij stil? We zijn het een soort normaal gaan vinden. Tachtig jaar vrijheid, tachtig jaar geen oorlog. Voor Nederlandse en zeker ook West-Europese begrippen is dit een lange periode. Niet eerder in de geschiedenis heeft zich een dergelijk lange periode van vrijheid en afwezigheid aan oorlog voorgedaan. Dat mogen we best herdenken. Op 4 mei van elk jaar.

Sibrand Hassing van de Holland America Line

foto: Cock Adriaanse en Hans Berghout van vereniging De Lijn

 

foto: Cock Adriaanse en Hans Berghout van vereniging De Lijn

foto: Cock Adriaanse en Hans Berghout van vereniging De Lijn

Na de toespraak volgde de kransleggingen. De eerste krans werd gelegd door Sibrand Hassing van de Holland America Line, de tweede krans door Ton Wesseling en Gideon Guggenheim van het ss Rotterdam gevolgd door de krans van vereniging De Lijn. Deze krans werd gelegd door de leden Cock Adriaanse en Hans Berghout. Het korps van de Zeekadetten Rotterdam was ook present en gaf zijn bijdrage aan de herdenking. Na de herdenking was er gelegenheid om na te praten op het ss Rotterdam, ooit de “running mate” van de legendarische s.s. Nieuw Amsterdam die gelukkig heelhuids uit de Tweede Wereldoorlog kwam en na een flinke verbouwing weer ingezet kon worden. Het ss Rotterdam, symbool voor de naoorlogse Koopvaardij.

 

foto: de zeekadetten met alle kransen, ook die van Wijkraad Katendrecht en de familie Willeboordse

foto: Cock Adriaanse en Hans Berghout van vereniging De Lijn

Sibrand Hassing van de Holland America Line

foto: Ton Wesseling en Gideon Guggenheim van het ss Rotterdam

The English text is as follows:

Commemoration at the HAL-NASM Monument on May 4, 2025
 
The commemorations for the victims of the Second World War are always held on May 4, followed by Liberation Day on May 5. Only this year, in 2025, these days are on a Sunday and a Monday respectively. It was once decided that these two days are like a pair of scissors. Even if this means that the commemorations fall on a Sunday. After all, commemorations are not festive events, but moments when we reflect on those who died for our freedom. The Merchant Navy was an important factor in the liberation of our country. The failure of crew members to return after the war left deep scars on the survivors. Certainly, also the uncertainty after May 5, 1945. Who is still alive and who died? Certainly, also in my family where one of my grandfathers returned and the other did not. Sometimes, it only became known after months. That meant months of uncertainty. Especially if people in the neighbourhood returned from 5 years of horror at sea. That is why it is important to keep remembering. For all victims of the Merchant Navy, there is traditionally a commemoration in the morning at the “de Boeg” in Rotterdam. This year, at 13:00, the commemoration also followed at the Holland-America Line monument near the ss Rotterdam on Katendrecht. At the plaques with the names of the 264 victims employed by the Holland-America Line. The monument consists of 6 metal rectangles on which the memorial plaques are attached. On the front, a text is placed on five rectangles: 1940 – in memoriam – 1940 – in memoriam – 1940. Vereniging de Lijn took the initiative at the time to erect the monument, which was unveiled by Mayor Aboutaleb of Rotterdam on 4 November 2010. Vereniging de Lijn is an association of former Holland-America Line employees and interested parties.
For today's generations, living in freedom has become a given. In the Netherlands, we can still reasonably decide for ourselves what we do and where we go and stand. Even in this turbulent world. Who still thinks about all that? We have come to consider it a kind of normal. Eighty years of freedom, eighty years without war. For Dutch and certainly also Western European standards, this is a long period. Never before in history has such a long period of freedom and absence of war occurred. We may well commemorate that. On May 4 of every year.
After the speech, the wreaths were laid. The first wreath was laid by Sibrand Hassing of the Holland America Line, the second wreath by Ton Wesseling and Gideon Guggenheim of the ss Rotterdam, followed by the wreath of the De Lijn association. This wreath was laid by members Cock Adriaanse and Hans Berghout. The Rotterdam Sea Cadet Corps was also present and contributed to the commemoration. After the commemoration, there was an opportunity to talk together on the ss Rotterdam, once the “running mate” of the legendary s.s. Nieuw Amsterdam, which fortunately survived the Second World War unscathed and was able to be put back into service after a major renovation. The ss Rotterdam, symbol of the post-war Merchant Navy.